Spanie z niemowlakiem w jednym łóżku to temat wciąż dość kontrowersyjny. Jedni uważają to za najlepszy sposób na budowanie więzi z własnym dzieckiem, inni przestrzegają przed możliwością nieświadomego zrobienia mu krzywdy. Czy spanie z noworodkiem to dobry po mysł? Czy położenie obok siebie dziecka w łóżku wiąże się z jakimś ryzykiem? W tym artykule rozwiejemy wszelkie wątpliwości i podpowiemy, jak bezpiecznie spać z noworodkiem oraz starszym niemowlakiem.
Co-sleeping – co to jest?
Angielski "co-sleeping" lub polskie "współspanie" znaczą tyle, co wspólne spanie dziecka z rodzicami w jednym łóżku (lub na materacu, ale o tym później). Właściwie dopiero od niedawna temat ten budzi mieszane uczucia, choć w wielu krajach na całym świecie to nadal powszechna praktyka. Trzeba zaznaczyć, że wspólne spanie rodziców z ich małym dzieckiem jest zjawiskiem zupełnie naturalnym i dla wielu par oczywistą formą nocnego odpoczynku.
Aby podjąć świadomą decyzję o modelu spania z niemowlakiem, należy przyjrzeć się zarówno zaletom, jak i potencjalnym zagrożeniom co-sleepingu.
Jakie korzyści daje spanie z niemowlakiem?
Wspólne spanie z noworodkiem niesie ze sobą wiele korzyści zarówno dla dziecka, jak i rodziców. Oto najważniejsze z nich:
- Bliskość i bezpieczeństwo – niemowlęta czują się spokojniej, gdy są blisko rodzica, zwłaszcza matki. Ciepło ciała i rytm bicia serca działają kojąco na jego układ nerwowy.
- Łatwiejsze karmienie piersią – mamy karmiące naturalnie mogą szybko przystawić dziecko do piersi bez konieczności wstawania, po pewnym czasie dzieje się to niemal automatycznie, bez przerywania snu.
- Lepsza jakość snu – zarówno rodzice, jak i dziecko śpią lepiej, gdy są razem. Częsty kontakt fizyczny redukuje liczbę przebudzeń malucha w ciągu nocy.
- Wzmacnianie więzi – wspólne spanie sprzyja budowaniu silnej relacji między rodzicem a dzieckiem, co pozytywnie wpływa na jego rozwój emocjonalny.
Jakie korzyści psychologiczne niesie ze sobą spanie z noworodkiem w łóżku?
Współspanie ogranicza poczucie strachu oraz wspiera rozwój psychospołeczny dziecka – maluchy uczą się wyrażania emocji i komunikowania potrzeb. Rodzice natomiast mają pewność, że pociecha jest pod ich kontrolą przez cały czas i będą w stanie zareagować w razie konieczności. Szczególnie podczas pierwszych miesięcy życia noworodka, gdy jego aktywność ogranicza się do dwu-, trzygodzinnych drzemek przerywanych sesjami karmienia, co-sleeping poprawi jakość snu osoby wstającej, by go nakarmić.
Czy współspanie może być niebezpieczne?
Wokół współspania narosło wiele szkodliwych mitów, tymczasem spanie z niemowlakiem w jednym łóżku, jeśli tylko przestrzegać kilku prostych zasad, jest zupełnie bezpieczne.
Spanie z noworodkiem a nadmierne rozpieszczanie
Mit o rozpieszczaniu dzieci poprzez co-sleeping to nieporozumienie, a nieśmiałość lub mniejsza samodzielność nie wynikają ze spania w ten sposób. Dziecko śpiące z rodzicami szybciej adaptuje się do nowego środowiska – bliskość pozwala mu czuć się pewniej.
Czy spanie z dzieckiem wpływa na jego seksualność?
Nie istnieje połączenie między rozwojem seksualności a spaniem z rodzicami w dzieciństwie. To błędne przekonanie, które nie ma podstaw w literaturze naukowej.
Czy spanie z niemowlakiem w jednym łóżku może zwiększyć ryzyko SIDS?
Liczne badania i testy wskazują pozytywny wpływ współspania na stan zdrowia tak rodziców, jak i dzieci. Istnieje wprawdzie badanie doszukujące się przyczyny wzrostu ryzyka nagłej śmierci łóżeczkowej w co-sleepingu – trzeba jednak podkreślić, iż przyjęta przez badaczy metodyka pozwoliła dowieść jedynie, że niebezpieczeństwo wzrasta w przypadku:
- zasypiania z dzieckiem w pozycji innej niż leżąca (np. na kanapie lub fotelu),
- układania dziecka (zwłaszcza noworodka) na zbyt miękkim podłożu (np. łóżko wodne),
- odurzenia rodziców substancjami psychoaktywnymi (narkotyki, alkohol, silne leki nasenne),
- palenia papierosów przez choć jednego z rodziców podczas ciąży i po narodzinach.
Dwa pierwsze czynniki można łatwo wyeliminować. Nie dziwi także, że zażywanie substancji, których szkodliwość jest powszechnie znana, nie sprzyja opiece nad najmłodszym członkiem rodziny. Jak zatem spać z noworodkiem w jednym łóżku, aby niechcący nie zrobić mu krzywdy?
Jak spać z noworodkiem w łóżku? Zasady bezpiecznego współspania
- Jeśli dziecko jeszcze samo nie podnosi głowy, trzeba układać je do snu na plecach – to najbezpieczniejsza pozycja. Niemowlę samodzielnie stabilizujące głowę może spać ułożone dowolnie.
- Twardy, płaski materac – należy unikać miękkich powierzchni, w których maluch może się zapaść. Nie wolno także kłaść niemowlęcia pomiędzy rodzicami, żeby uniknąć "zjechania" w miejsce najmocniejszego uginania się materaca – a w konsekwencji przypadkowego przygniecenia.
- Bezpieczna przestrzeń do snu – bez szczelin, gdzie niemowlę może wpaść i koców lub poduszek. W łóżku nie powinno być elementów mogących zakryć dziecko, ponieważ może to doprowadzić nie tylko do uduszenia, ale też przegrzania. Jeśli istnieje możliwość, że będzie mu zimno mimo ubranek – można włożyć je w śpiworek.
- Bez alkoholu i leków nasennych – przyjmowanie jakichkolwiek substancji wydłużających czas reakcji automatycznie dyskwalifikuje rodzica do spania w jednym łóżku z dzieckiem. Na czas działania środków dobrze zrezygnować z co-sleepingu.
Kiedy niemowlę może spać w swoim pokoju?
Jak długo spać z niemowlakiem? Eksperci zalecają, by niemowlę spało z rodzicami przez co najmniej 6 miesięcy, a najlepiej do 12. miesiąca – wtedy ryzyko SIDS spada o połowę. Decyzja o przeniesieniu dziecka do osobnego pokoju zależy od gotowości malucha i rodziców – nie ma górnej granicy wieku.
O czym pamiętać, stojąc przed wyborem co-sleepingu?
Wybór tego, jak będzie się spać: z niemowlakiem czy osobno, należy do rodziców. Poznanie zalet i zrozumienie konieczności przestrzegania zasad pomoże podjąć najlepszą dla danej rodziny decyzję. Najważniejsze to zadbać o bezpieczne warunki snu i dostosować praktyki do potrzeb zarówno dziecka, jak i rodziców. Warto podejść do tego tematu z otwartą głową – współspanie może być wspaniałym doświadczeniem, o ile podchodzi się do tego rozsądnie.
